Over ‘Genesis’.
Het christendom heeft in Europa van oudsher grote invloed en dat is ook te merken als je géén christen bent. De samenleving en de geschiedenis ervan zijn doordrenkt van de positie die het geloof innam. Nu wordt dat wel gestaag minder, al is het toch vooral Nederland waar het christendom geen al te belangrijke rol meer speelt.
Mijzelf zou ik omschrijven als atheïst, was het niet dat dat evenzo een geloof is. Te bewijzen valt er niets. Ik denk dat mijn positie goed weer te geven is met wat ik ooit las, zonder me te herinneren van wie: “Ik heb niets tegen de Heer (Jesus), maar God behoede je voor zijn volgelingen.” Hoe waar dat is heb ik aan den lijve ondervonden.
De beeldtaal van voornamelijk de katholieken is echter altijd een inspiratiebron voor mij geweest. Die beelden zijn zeker ook negatief te duiden, want in oorsprong mocht de bijbel (‘biblia’, Grieks voor ‘boeken’ of ‘geschriften’) alleen in het Latijn (voor-)gelezen worden en het ‘gewone volk’, dat die taal niet machtig was, moest toch op de een of andere manier tot geloven overgehaald worden.
Er was altijd verzet en zelfs enkele schisma’s, maar op deze wijze kon de kerk haar machtsmonopolie lang behouden. Tot er groepen opstonden die vonden dat de bijbel in elke landstaal te lezen en zo breder bereikbaar moest zijn. Ook andere leerstellingen riepen weerstand op. Deze opstand (die leidde tot het protestantisme) ging samen met het vernietigen van veel van die opzettelijk imponerende beelden.
Bij mijn beeld ‘Genesis’ was de tekst van de bijbel de inspiratiebron. Het woord ‘genesis’ is Grieks voor ‘oorsprong’ en dat deel beschrijft het begin van de wereld. Dat wordt verbeeld door zeven dagen, van de eerste, met het ontstaan van licht (en daarmee de dag en de nacht) tot en met de laatste, met de beschouwing van de voltooide wereld (en daarmee de rust na de arbeid). (‘… er was licht’)
Wat er op welke dag gebeurde kan een ieder voor zichzelf opzoeken. Natuurlijk zijn er mensen die de tekst letterlijk nemen en het mag duidelijk zijn dat ik daar niet toe behoor. Zo geldt het getal ‘zeven’ bijvoorbeeld als geluksgetal en in de bijbel komt het vaak voor. Voor mijn ‘Genesis’ gebruikte ik wel zeven tekens, maar die plaatste ik bewust niet in de beschreven volgorde van de dagen.
Voor elke dag zocht ik een mathematische vorm als basis voor de verbeelding daarvan. De zwarte bank die fungeert als drager van de zo ontstane elementen is eigenlijk het universum. Ook de zevende dag, de dag dat God rustte, wordt er door gedragen en daarmee God zelf. Zoals ik het zie is tenslotte het universum de oorsprong van het leven en God een idee van de mensen zelf.
Op de foto is een ‘evolvente’ te zien, dat het startpunt was voor mijn verbeelding van de vijfde dag: het ontstaan van het dierlijk leven. Dit element heeft zo een heel herkenbare oorsprong in een vorm dat mij deed denken aan ongewervelden. “En hij schiep de grote zeemonsters en alle soorten levende wezens waarvan het water wemelt en krioelt…”
Januari 2016.